این ساز به خانواده سازهای بادی برنجی تعلق دارد که در محدوده سوپرانو زیرترین صدا را در بین سازهای برنجی از جمله هورن، ترومبون و توبا دارد و مانند سایر سازهای بادی برنجی صدا با لرزش لبها در برابر قطعه دهانی ایجاد میشود. تفاوت آن با سایر سازهای مشابه ساختار و نحوه تولید صدا می باشد.
به عنوان مثال تفاوت بین شیپور و ترومپت شکل ظاهری لوله است که در ترومپت یک سوم لوله مخروطی و دو سومش استوانه‌ای است و شیپور دقیقا برعکس آن می باشد. شبیه ترین ساز به ترومپت ساز کورنت است و فرق آن با کورنت لوله آن است که در بیشتر طول خود، قطری یکسان دارد اما کورنت برخلاف لوله های تقریبا صاف ترومپت لوله های مخروطی تر دارد و تعداد خمیدگی آن بیشتر است به همین دلیل لحن ملایم تری دارد ولی به دلیل شباهت های زیادی که باهم دارند از جمله طول لوله یکسان موجب شده قطعه هایی که برای هر کدام نوشته می شود روی ساز دیگری قابل اجرا باشد. ترومپت از دسته سازهای انتقالی است زیرا نوتی که در آن دو محسوب می شود دو تعریف شده و استاندارد دیاپازون نیست.
ترومپت
ترومپت از دسته اولین سازهای برنجی میباشد و معمولا در گذشته‌های دور، ترومپت به دلیل قابلیت تولید صدای پر قدرت، برای صدای آژیرها، شروع ملاقات یا هشدار در جنگ ها کاربرد داشت . امروزه ترومپت عضو اصلی بسیاری از آنسامبل‌‌‌ها (گروه‌‌نوازی‌ها)، به ویژه آنسامبل‌های موسیقی جز و کلاسیک، در نظر گرفته میشود.
ترومپت‌‌ها معمولا سه دریچه دارند (البته ترومپت های 2 و 4 دریچه‌ایی نیز در بازار وجود دارد.فشار این دریچه‌ها توسط انگشتان نوازنده، در کنار فشار لبها به درون قسمت دهانی، اساس کار ترومپت می باشد.تنوعات باز و بسته کردن کلیدها در ترومپت، امکان تولید صداهای متفاوت زیر و بم را میدهد.باید بدانید که محدوده صوتی این ساز در منطقه اصوات زیر (در خانواده بادی برنجی) است.
ساکسیفون چیست؟
ساز ساکسیفون یک نوع ساز بادی می باشد که با باز دم و دم انسان صدا ایجاد می کند. این ساز معمولا دارای بدنه برنجی می باشد و دارای یک قمیش همچون ساز کلارینت دارد می توان گفت همانند کلارینت می باشد اما باید گفت ساکسیفون تفاوت های زیادی با ساز کلارینت دارد ساکسیفون نیز سوراخ هایی دارد که نوازنده می تواند با باز و بسته کردن آنها موجب تولید صدا شود و می توان گفت که این ساز نوعی مکانیزم کلیدی دارد بدین صورت است که صفحه ای از روی سوراخ ها برداشته می شود و یا صفحه ای بر روی سوراخ ها گذاشته می شود و موجب تولید نوا و صدا می شود.
جالب است بدانید به دلیل صدای بلند و حماسی ای که این ساز دارد در مجالس رسمی، در رژه های نظامی و مجالس نظامی از این ساز بادی کاربرد دارد ودلیل استفاده از این ساز در رژهاو مراسم ایجاد حسی حماسی و وطن پرستانه است.ساز ساکسیفون اولین بار در سال ۱۸۴۰ توسط آدولف ساکس اختراع شد و به اختصار نام او، نام این ساز را ساکسیفون یا ساکسفون نامیدند.
ساختمان و اجزا ترومپت
ترومپت دارای بیش از هفتاد قسمت کوچک و بزرگ است که بر روی هم جمع می شوند و این به نوع ترومپت و شرکت سازنده آن بستگی دارد. جنس آن از الیاژ برنج است. شکل ظاهری ترومپت دارای لوله مخروطی شکل است که ابتدای لوله به دهانه ناقوسی شکل ختم می شود و ساختاری منحنی شکل دارد.
در ترومپت‌های نخستین وسیله ای برای تغییر طول لوله هوا وجود نداشت اما امروزه ترومپت دارای سه کلید است که طول لوله را تغییر می دهند این کلیدها معمولا به شکل پیستونی هستند.کاربرد دکمه اول به خاطر این است که با افزایش طول لوله صدای حاصل بم تر گردد در واقع با فشردن کلید اول صوت یک پرده بم تر می شود و با فشردن کلید دوم صوت به اندازه نیم پرده پایین و همچنین با فشردن کلید سوم صوت یک پرده و نیم پایین می آید.
ترومپت از قسمت های زیر تشکیل شده عبارتند از :
لوله اصلی که دو بار خم شده و از جنس برنج است.
قطعه دهانی قسمتی است که هوا درون آن دمیده می شود این قطعه از سه قسمت در شکل ها و اندازه های مختلف تشکیل شده است که شامل موارد زیر است:
فنجان: قسمتی است که مستقیما با دهن در تماس می باشد.
گلوگاه: کوچکترین قسمت قطعه دهنی است.
بک‌بور: این قسمت در بین قطعات قطعه دهنی بیشترین طول را دارد.
- دریچه ها
- اسلایدها
- کلیدها
نگهداری از ترومپت
تمامی سازهای جهان از جمله ساز بادی برنجی ترومپت نیاز به مراقبت و نگهداری مدوام دارند زیرا در غیر این صورت موجب پایین آمدن کیفیت ساز به مرور زمان خواهد شد. در ادامه به نکاتی اشاره شده است که با رعایت کردن آنها، میتوانید از پایین آمدن کیفیت ساز ترومپت خود جلوگیری کنید.مراقب باشید که ضربه ای به سازتان وارد نشود زیرا موجب شکستگی ساز شده و حتی ممکن است موجب از کار افتادن ساز شود.
همچنان مراقبت باشید که روی بدنه ی ساز خَط و خَش خاصی نیفتد.تا حد امکان داخل سازتان را با یک دستمال خشک تمیز کنید زیرا با وارد کردن هوا از طریق دهان، رطوبت دهان شما وارد ساز شده و در درازمدّت برای ساز شما مشکل ساز خواهد شد.پس از تمرین و نواختن، ساز را درون هاردکیس قرار دهید.با تمیز کردن بدنه ی ساز، از انباشته شدن گرد و غبار روی سازتان جلوگیری کنید.
چوبی و برنجی بودن ساز ساکسیفون
برنجی بودن و چوبی بودن ساز ساکسیفون به این معنا نمی باشد که ساز از چه جنسی می باشد بلکه این یک طبقه بندی بر اساس چگونگی و تولید صدا در دهنی های ساز می باشد مثلا ساز ساکسیفون و فلوت از دسته ساز چوبی اند در حالی که سازی مانند فلوت از جنس فلزی و آهنی می باشد و اصلا هیچ گونه چوبی در آن استفاده نشده .
کدام ساکسیفون برای تازه کارها مفیدتر است؟
برای آموزنده های تازه کار ، ساکسیفون آلتو به دلیل اندازه ی کوچکتر یک گزینه ی عالی است. به دلیل اینکه این ساکسیفون به دهانه ی کوچکتری نیاز دارد، تکنیک های ساکسیفون آلتو برای جوان های تازه کار بهتر خواهد بود قبل از اینکه بخواهند یک ساکسیفون بزرگتر بنوازند. اگر کودک شما جسه ی کوچکی دارد، ساکسیفون آلتو یک انتخاب عالی برای آنها میباشد. اگر کودک شما بیشتر علاقمند به نواختن سبک جاز میباشد، ساکسیفون تنور برای او انتخاب بهتری می با شد.
سخن پایانی
همانطور که دریافتید خرید هر سازی قواعدی را همراه دارد. برای خرید ساز ترومپت حتماً با یک فرد با تجربه وحرفه ای در این زمینه مشورت کنید. در صورت نیاز، ساز خریداری شده را به فردی که اطلاعات کافی در این زمینه دارد نشان دهید و اگر ایشان تایید نکردند، از خرید ساز صرف نظر کنید.برندهای متنوعی از ساز ترومپت در بازار ایران و همینطور بازار جهانی با قیمت و کیفیت گوناگون وجود دارد؛ امّا از مشهورترین و پرفروش ترین برندهای این ساز میتوان به ” یاماها “، ” ژوپیتر ” و ” باخ ” اشاره کرد. مجموعه دنیای ساز اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار خواهد داد.