ساز ساکسیفون یک نوع ساز بادی می باشد که با باز دم انسان صدا تولید می کند . بدنه این ساز از برنج می باشد و قیمتی همانند ساز کلارینت دارد.می توان گفت این دو ساز مثل هم هستند با این تفاوت که ساکسیفون تفاوت های زیادی با ساز کلارینت دارد.
بر روی ساکسیفون نیز سوراخ هایی وجود دارد که نوازنده می تواند با باز و بسته کردن آن ها صدا ایجاد کند. می توان گفت که این ساز نوعی مکانیزم کلیدی دارد به این شکل که صفحه ای از روی قسمت سوراخ ها برداشته می شود و یا صفحه ای بر روی سوراخ ها قرار داده می شود و باعث ایجاد صدا می شود.
تاریخچه ساز ساکسیفون
همانطور که گفته شد ساکسیفون توسط آدولف ساکس کلارینت نواز و فلوت زن بلژیکی ساخته شد. او در سال ۱۹۴۲ به پاریس فرانسه برای ادامه دادن موسیقی خود رفت. قبل از اینکه ساکسیفون را اختراع کند بر روی کلارینت تغییراتی جزئی ایجاد کرده بود که موجب ارتقای کلارینت هم شده بود و توانسته بود محدوده ی صدای کلارینت را افزایش دهد.
آدولف با تلاش های مداوم خود در طول سال ها با ترکیب یک قمیش و یک بدنه از جنس برنج و و اعمال عمل های خاص آکوستیک توانست ساز بادی خارق العاده ای را ایجاد کند که پس از چند سال به سراسر جهان معرفی شد و به نوعی در جهان محبوب گردید .آدولف با ساخت ساکسیفون در اندازه های مختلف توانست انحصار آن را به مدت ۱۵ سال را برای خود بدست آورد و در سال ۱۸۸۶ قرارداد سایکس تمام شد. سپس موسیقی نوازان و ساکسیفون نوازان زیادی با کمک تولید کننده های ساز های بادی به نوبه و روش خود به طراحی و بهبود کیفیت کلید های ساکسیفون پرداختند.
آشنایی با انواع ساز ساکسیفون
ساز ساکسیفون دارای چهار نوع می باشد که عبارتند از ساکسیفون آلتو ساکسیفون سوپرانو ساکسیفون تنور ساکسیفون باریتون
ساکسیفون آلتو
این ساکسیفون یکی از شناخته ترین انواع بادی ساکسیفون بوده که متوسط است و این نوع از بهترین ساکسیفون برای شروع مبتدیان است. این ساز که با یک دهنی کوچکتر منحنی و در کلید E تخت تنظیم وکنترل است.
2-ساکسیفون سوپرانو
بالاترین لحن یا زمین در انواع ساکسیفون سوپرانو است که در کلید B تخت تنظیم می گردد.شکل آن هم ممکن است مستقیم یا منحنی باشد. شما نیاز به برخی از مهارت در هنگام بازی در آن، به دلیل زمین بالا است مشکل تر برای مدیریت. از این رو, این مدل ساکسیفون برای ساکسیفونیستهای حرفه ای مناسب است .
3-ساکسیفون تنور
نسبت به آلتو سایز بزرگتری دارد و صدا و نوای آن نزدیک به صدای انسان است. و از دسته سازهای انتقالی در «سی بمل» است. ساکسوفون تنور یکی از دو نوع ساکسوفونی است که بیشتر مواقع مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساکسوفون تنور معمولا در اجرای موسیقی کلاسیک، گروه‌های موسیقی نظامی و جز به کار می‌رود.
4-ساکسیفون باریتون
ساکسیفون باریتون یکی از بزرگترین سازها از گروه ساکسیفون است. این ساز معمولاً در کنسرت‌ها، گروه‌های نظامی، موسیقی جز و در کارناوال‌ها کاربردی است.ساکسیفون باریتون از دسته سازهای انتقالی در می بمل است. نت نویسی این ساز با کلید سل است و صدای حاصله از نت نوشته شده یک اکتاو و یک ششم بزرگ بم تر است. این ساز عضو ثابت موسیقی برای گروه ساکسیفون‌ها و کوارتت ساکسیفون است .بزرگترین و سنگین ترین در انواع ساکسیفون می باشد و کمترین زمین در میان همه انواع و اصولا در بخش باس در روح موسیقی یا آهنگ استفاده می شود.
جایگاه ساکسیفون
آدولف پس از سال های زیاد با ترکیب یک قمیش و یک بدنه از جنس برنج و و اعمال عمل های خاص آکوستیک توانست ساز بادی خارق العاده ای را ایجاد کند که پس از چند سال به سراسر جهان نیز انتقال یافت و به نوعی در جهان فراگیر شد. آدولف با ساخت ساکسیفون در اندازه های مختلف توانست انحصار آن را به مدت ۱۵ سال را برای خود بدست آورد و در سال ۱۸۸۶ قرارداد سایکس تمام شد.
سپس موسیقی نوازان و ساکسیفون نوازان زیادی با کمک تولید کننده های ساز های بادی به نوبه خود به طراحی و بهبود بخشیدن کلیدهای ساکسیفون پرداختند. جالب است بدانید که ساکسیفون به دلیل صدای بلند و رسایی که دارد ، در رژه های نظامی و مجالس نظامی از این ساز بادی استفاده می کنند و این ساز حسی حماسی و وطن پرستانه به شنونده ها انتقال می دهد که دلیل استفاده آن در رژه ها و مراسم نیز همین موضوع می باشد.
در قرن بیستم، که جاز و بلوز به موسیقی اولِ غرب تبدیل می‌شد، ساکسیفون هم جایگاه خود را پیدا کرد. در ساکسیفون هم، مانند دیگر سازهای بادی، بین تکنیک و تنفس ارتباط مستقیمی وجود دارد. بیشتر طرفداران ساکسیفون هم سیاه‌پوستان بودند این افراد به پُرنفس بودن شهرت دارند و یکی‌یکی جادویی جدید به صدای آن اضافه می‌کردند و نامشان را در تاریخ نوازندگان ساکسیفون جاودانه کردند؛ مثل چارلی پارکر.
در خرید ساکسیفون ابتدا باید ساده ترین نوع و کوچکترین اندازه آن را انتخاب کرد چون هر چه اندازه ساز بزرگتر باشد نواختن ساز نیز بسیار سخت تر می باشد و همچنین ابزار های کوچک تر علاوه بر ارزانی استفاده و نگهداری راحت تری هم دارند.
انواع ساکسیفون و انتقالی بودن آن‌ها
ساکسیفون سازی است انتقالی، به این معنا که اسم نتی که اجرا می‌شود با صدای آن متفاوت است که اسم نت اصلی انتقالی در انواع ساکسیفون نسبت به نت دو در پیانو سنجیده می‌شود؛ به عنوان مثال وقتی می‌گویند ساکسیفون سوپرانو سی‌بمل است یعنی هنگامی که بر روی ساز نت دو اجرا شود صدای آن سی‌بمل خواهد بود به عبارت دیکر یک پرده پایین‌تر. آنهایی که می‌بمل هستند مانند ساکسیفون آلتو، وقتی بر روی ساز نت دو اجرا شود صدای آن می‌بمل یا به عبارت دیگر چهار و نیم پرده پایین‌تر می‌شود.
در آموزش انواع ساکسیفون این موضوع بطور کامل آموزش داده می‌شود چراکه یک ساکسیفونیست حرفه‌ای باید بتواند براحتی نت‌ها را برای ساز خود انتقال دهد تا بتواند بدرستی و دلنواز سازش را بنوازد.
ساکسیفون برای شروع بهتر است؟
شما می‌توانید نسبت به علاقه، جسه و مدل انگشتان دست تان یکی از سه نوعِ سوپرانو، آلتو و تنور را برای شروع انتخاب کنید و همینطور می توانید از معلمی که می‌خواهید در کلاس ساکسیفون او شرکت کنید مشورت بگیرید مطمئنا انتخاب بهتری خواهید داشت.
تفاوت ها و شباهت های ساکسیفون های آلتو و تنور در چیست؟
مهمترین تفاوت بین این دو ساکسیفون در اندازه و سایز آنهاست. ساکسیفون تنور به طور کلی بزرگتر و سنگینتر است درحالیکه ساکسیفون آلتو کوچکترو وزن سبک تر از تنور دارد . دسته ی این دو ساز کمی با هم متفاوت است اما فراتر از اینها، اندازه ی این دو ساکسیفون در نت هایی که تولید میکنند تفاوت ایجاد میکند.
از آنجاکه ساکسیفون آلتو کوچکتر است، نت های آن بلندتر و واضح تر از ساکسیفون تنور است. ساکسیفون تنور صدای ملایم، غنی و عمیق تری تولید میکند. در صورتی که موزیسین های حرفه ای میتوانند انواع صداها را از هر دو ساکسیفون ایجاد کنند، موزیسین های تازه کار که دست های کوچکتر و ظرفیت ریه ی ضعیفتری دارند به ساکسیفون آلتو تمایل بیشتری نشان میدهند.
حقایق جالب درباره ساکسیفون:
وقتی آدولف ساکس اولین ساکسیفون را معرفی کرد، بیشتر مردم علاقه و استقبال نکردند. هکتور برلیوز اولین نوازنده و آهنگساز بود که از ساکسیفون تعریف کرد. همچنین او اولین قطعه آهنگ با ساکسیفون را اجرا کرد.
بیشتر ساکسیفون ها از جنس برنج ساخته شده اند اما در بعضی موارد از فلزات گرانبها مانند نقره استرلینگ، مس یا برنز نیز ساخته می شوند. اما بعضی ساکسیفون ها از پلاستیک، اکریلیک یا پلی کربنات ساخته می شوند. دهانه ساکسیفون در ابتدا از جنس چوبهایی مانند چوب شمشاد، و سپس چوب نوعی اقاقیا و چوب گرانادیلاساخته می شود. هنوز هم دهانه های چوبی تولید می شوند اما کمتر رایج هستند.
بسیاری از نوازندگان موسیقی جاز و کلاسیک از ساکسیفون دهانه های پلاستیک استفاده می کنند، اما برخی دیگر دهانه های فلزی را پسند می کنند. نوازندگان مبتدی ساکسیفون اکثرن از دهانه های پلاستیکی استفاده می کنند. طراحی ساکسیفون شامل یک نی، اتصال، بدنه اصلی، سوراخ ها، محل استراحت شست، میله، پدال ها و یک زنگ است.
کنتراباس بزرگترین ساکسیفون استاندارد است که ساخته شده است. قد این ساز 6 فوت و 4 اینچ است و تقریباً 45 پوند وزن دارد. دارای صدایی با یک اکتاو کاملا پایین تر از ساکسیفون باریتون است.کوچکترین ساکسیفون ساخته شده تا به امروز سوپریلو می باشد. فقط 12 اینچ طول دارد و صدای آن یک اکتاو بالاتر از ساکسیفون سوپرانو می باشد.
دسته ساکسیفون شامل ساکسیفون های سوپرانو، آلتو، تنور، باریتون، باس، کنتراباس و ساکسیفون ساب کنتراباس است.گروه ساکسیفون های نظامی شامل ساکسیفون سوپرانینو، سوپرانو، آلتو، تنور، باریتون، باس، کنتراباس و ساکسیفون ساب کنتراباس است. خانواده ساکسیفون های ارکستر شامل ساکسیفون سی سوپرانو، مزو سوپرانو و سی ملودی است. توباکس وسوپرانیسیمو (سوپریلو) نیز از انواع ساکسیفون ها می باشند.
اولین موزیسین جازدر دهه 1920 آمریکایی که با ساکسیفون مشهور شد، کلمن هاوکینز، بود.نوازندگان مشهور ساکسیفون افرادی هستند همچون جیمی دورسی، جانی هاجز، لستر یانگ، جان کولترانه، برنفورد مارسالیس، اورنت کلمن، کنی جی، کنن بال اددرلی، چارلی پارکر، وین شورتر، سونی رولینز، فتس ناوارو، استیو لیسی، لی کونیتز، لوئیس جردن، وودی هرمان، استن گتز، بنی کارتر، جکی مک لین، بن وبستر و دکستر گوردون.بیل کلینتون، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده، یک نوازنده ساکسیفون موفق بود.
سخن پایانی
ساکسیفون به عنوان یکی از سازهای مهم بادی دارای انواع مختلفی است. مجموعه دنیای ساز ارائه دهنده انواع ساز با قیمت مناسب و کیفیتی بالا می باشد.برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت دنیای ساز مراجعه نمایید