ساز کالیمبا یکی از زیباترین و خاص ترین انواع سازها در جهان است که افراد بسیاری به آن علاقه دارند. اگر شما هم یکی از افرادی هستید که علاقه زیادی به موسیقی و نواختن سازهای مختلف دارید، یکی از منحصر به فرد ترین و زیباترین ساز هایی که می توانید نواختن آن را شروع کنید، ساز کالیمبا است!
به صورت کلی ساز کالیمبا جزء سازهای کوبه ای آفریقایی محسوب می شود که صدای آن بی نظیر، دل نشین و آرامش بخش است، گویی که صدایی از بهشت می باشد. این ساز کوچک و جمع و جور یک گزینه عالی و بسیار مناسب برای افرادی به شمار می آید که قصد دارند تا نوازندگی یک خاص را شروع کنند. از طرف دیگر کسانی که نوازنده این ساز محسوب می شوند، ممکن است به دنبال کوک کردن ساز کالیمبا باشند. به همین دلیل در این مقاله از وب سایت دنیای ساز در ابتدا به بررسی ساز کالیمبا و پس از آن به نحوه کوک کردن ساز کالیمبا + آموزش آن بپردازیم.
ساز کالیمبا چیست؟
ممکن است شما نیز تاکنون نام ساز کالیمبا را شنیده باشید و یا اینکه با این ساز زیبا آشنایی داشته باشید! ساز کالیمبا سازی است که در دنیا به عنوان پیانو انگشتی شناخته می شود و به دلیل صدای دل نشین و جذابش، همه را به خود جذب کرده است. به صورت کلی این ساز به عنوان یک گزینه بسیار مناسب و عالی برای مبتدیان و افراد حرفه ای که به دنبال یادگیری سازی جدید هستند، محسوب می شود.
به همین دلیل است که این ساز در دنیا محبوبیت بسیار بالایی دارد. اگر بخواهیم این ساز زیبا و خاص را برای شما عزیزان شرح دهیم، باید اشاره نماییم که کالیمبا یک ساز موسیقی دستی با تارهای فلزی می باشد و اگر شما انگشتان خود را بر روی این ساز بکشید، صدای بسیار زیبایی از آن می شنوید. به صورت کلی بدنه این ساز از چوب طراحی و ساخته می شود اما با این حال نیز در برخی از موارد این ساز از شیشه و یا بدنه شیشه ای نیز طراحی و ساخته می شود و همچنین در بازار موجود است.
اجزای اصلی ساز کالیمبا
پیش از آن که نحوه کوک کردن ساز کالیمبا را بدانید، باید اجزای اصلی ساز کالیمبا را بشناسید. در این صورت است که می توانید ساز خود را کوک نمایید. این ساز از چند بخش کلی تشکیل می شود که هر کدام از این بخش ها وظیفه خاص خود را دارد و تمامی این بخش ها دست به دست یک دیگر می دهند و بدین ترتیب صدایی دلنواز از این ساز تولید می شود. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که ساز کالیمبا از دو قسمت اصلی تشکیل شده است و شامل بدنه و تیغه ها می باشد. در ادامه قصد داریم به بررسی اجزای اصلی این ساز بپردازیم:
بدنه ساز کالیمبا
از جمله مهم ترین بخش های اصلی ساز کالیمبا بدنه آن می باشد و این بخش به شما اجازه می دهد تا ساز را در دست بگیرید و بتوانید آن را بنوازید. از جمله نکات مهمی که در خصوص بدنه کالیمبا باید بدانید، به شرح زیر است:
- بدنه کالیمبا از چوب ماهون، افرا، گردو و یا مواردی از این قبیل طراحی و ساخته می شود.
- برخی از سازهای کالیمبا از متریال شیشه ای نیز طراحی و ساخته می شوند. به همین دلیل اگر اهل تفاوت هستید، می توانید از کالیمباهایی که دارای بدنه ای شیشه ای هستند نیز استفاده فرمایید.
تیغه ساز کالیمبا
یکی دیگر از اصلی ترین بخش های ساز کالیمبا، تیغه های این ساز می باشد. در این ساز زیبا یک سری زبانه ها وجود دارد که به صورت عمودی از بالا به پایین این ساز زیبا و روح نواز قرار گرفته اند. از جمله نکاتی که در خصوص تیغه های این ساز باید بدانید، به شرح زیر است:
- تولید صدا در ساز کالیمبا به وسیله همین تیغه ها انجام خواهد گرفت.
- کالیمباهای استاندارد دارای 17 تیغه هستند.
- مدل‌های 7 یا 11 تیغه ای آن ها نیز موجود است.
خرک یا پل در ساز کالیمبا
در برخی از سازها پل یا خرک یکی از اجزای مهم ساز محسوب می شود. به عنوان مثال این قطعه در پیانو نیز وجود دارد. به صورت کلی از جمله موارد مهمی که در خصوص پل یا خرک باید بدانید، به صورت زیر است:
- پل یا خرک کالیمبا به صورت افقی از روی این ساز عبور می‌کند.
- این قطعه خاص وظیفه دارد تا فاصله ای بین تیغه‌ها و بدنه ایجاد نماید.
- طول تیغه ها و نسبت آن ها به پل و یا خرک مشخص خواهد کرد که هنگام به ارتعاش در آمدن تیغه ها، چه نت و یا چه گامی باید ایجاد گردد.
سوراخ های موجود در ساز کالیمبا
لازم ذکر می باشد که در برخی از سازهای کالیمبا، سوراخ هایی خاص وجود دارد و همچنین در برخی دیگر این سوراخ ها تعبیه نشده است. شایان ذکر است که در این راستا، برخی از کالیمباها از سوراخ های صوتی در قسمت جلویی ساز برخوردار می باشد که به نوعی وظیفه تقویت صدا را بر عهده خواهند داشت.
دقیقا مانند سوراخ هایی که در قسمت جلویی طراحی شده، سوراخ هایی در قسمت پشت ساز نیز وجود دارد که از آن برای تغییر صدای یک نت پس از نواختن استفاده خواهند کرد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید، این است که به وسیله سوراخ پشتی می توان یک حالت ویبراتور و یا بافت اضافی به موسیقی کالیمبا اضافه کرد
انواع مختلف کالیمبا
امروزه انواع مختلفی از کالیمبا در بازار موجود است که شما عزیزان می توانید هر کدام از آن را تهیه کرده و این ساز زیبا را بنوازید. باید بدانید که این ساز نیز در تلاش است تا با سایر سازهای مدرن دیگر رقابت نماید و بتواند جایگاه خود را از این که هست بالاتر برده و خود را به نوعی ارتقا دهد. در این چند ساله ساز کالیمبا موفق شده است تا جایگاه ویژه ای میان دوستداران موسیقی کسب کند، زیرا هم صدایی دل نشین و جذاب دارد و هم از ظاهر بسیار متفاوتی برخوردار است. به صورت کلی سه مدل کالیمبا مختلف وجود دارند که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:
- کالیمبا تریپل
- کالیمبا سلست
- کالیمبا آلتو
نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که به لحاظ ظاهری و تیغه های فلزی شباهت زیادی بین این سه مدل وجود دارد، اما باید بدانید که به‌صورت کلی و در جزئیات تفاوت‌هایی بین آن‌ها مشهود است.
نکات مهم درباره مدل های مختلف ساز کالیمبا:
- تریپل کالیمبا دارای 17 نت بوده و طنینی عمیق تر نسبت به سایر مدل های این ساز دارد.
- ساز تریپل کالیمبا برای افرادی که دست های کوچک دارند، مناسب می باشد.
- سلست کالیمبا مانند تریپل دارای 17 نت می باشد اما از بدنه صافی برخوردار است.
- سلست یک صدای واضح و البته کمتر نسبت به تریپل دارد.
- سلست برای موسیقی های ملایم مناسب است و می تواند در آرام کردن ذهن تاثیر گذار باشد.
- ساز کالیمبا آلتو از 15 نت برخوردار است و بدنه آن شبیه به بدنه تریپل است.
- نواختن ساز آلتو ساده تر بوده و برای افراد تازه کار مناسب است.
- ساز آلتو به دلیل امکانات بهتر برای تنظیم دقیق تر با اکثر نت های موسیقی مدرن سازگارتر می باشد.
نحوه کوک کردن ساز کالیمبا
پیش از آن که به بررسی نحوه کوک کردن ساز کالیمبا بپردازیم، لازم است تا معنی کوک کردن را برای شما عزیزان به صورت کامل شرح دهیم. شایان ذکر می باشد که کوک بودن ساز مفهومی است که هر استاد یا معلم موسیقی به شاگردان خود یاد می دهد و به اصطلاح کوک بودن یک ساز به معنای ایجاد و برخاستن صداهای درست از ساز مورد نظر می باشد.
بنا به عبارتی دیگر اگر هر سازی که در نظر دارید کوک نشده باشد و یا کوک آن بهم ریخته باشد، صدای نامناسبی از آن تولید خواهد شد که دیگر دلنواز و زیبا نیست! با توجه به این مواردی که عنوان شد، می توانید درک کنید که کوک کردن ساز کالیمبا تا چه حدی اهمیت دارد و چرا باید این ساز را کوک کرد! به طور قطع یک ساز کالیمبای نهایتا ۱۷ تیغه ای باید به خوبی کوک باشد تا بتوان با آن موسیقی مناسبی با آن نواخت.
وسایل مورد نیاز برای کوک کردن ساز کلیمبا
شما عزیزان برای آن که بتوانید ساز کالیمبا را به درستی و یا به نحو احسنت کوک کنید، به یک سری وسایل خاص نیاز دارید که در زیر به آن اشاره می کنیم
- یک تیونر فیزیکی یا تیونر نرم افزاری (اگر تیونر فیزیکی ندارید، می توانید از تیونرهای نرم افزاری استفاده کنید و آپ موبایل آن را دانلود نمایید)
- چکش مخصوص کوک کردن کالیمبا
- کمی دانش موسیقی در خصوص ترتیب آواها ( یا یک برگه تقلب)
نکات بسیار مهم در خصوص کوک کردن ساز کالیمبا:
- رایج‌ترین ترتیب کوک ۱۷ تیغه کالیمبا، از راست به چپ به صورت E6 ، C6، A5، F5، D5، B4، G4، E4، C4، D4، F4، A4، C5، E5، G5، B5، D6 خواهد بود
- در ساز کالیمبا یک نت تونیک وجود دارد که وسطی ترین تیغه ساز کالیمبا محسوب شده و به عنوان نت اصلی ساز شناخته می شود. البته این موضوع به خود کالیمبا شما و این که سازتان بر روی چه گامی کوک شده است، بستگی خواهد داشت.
- نت های درست برای کوک کردن کالیمبا روی تیغه های آن نوشته شده اند.
- این امکان وجود دارد که در برخی از برندهای کالیمبا نت ها بر روی تیغه ها حکاکی نشوند! در این صورت معمولا به همراه اقلام این ساز، نت ها را به صورت بر چسب های ساده و بی رنگ قرار می دهند تا در صورت تمایل بر روی تیغه ها بچسبانید.
نکات مهم درباره نت های ساز کالیمبا:
همان گونه که می دانید، نت، یک نشانه برای توصیف صدا در موسیقی است. هر نت در موسیقی، میزان زیر و بمی و کشش صدا را تعریف خواهد کرد و به صورت کلی در تمامی سازها 7 نت اصلی دارد که از آن ها می توان به دو – ر – می – فا – سل – لا – سی اشاره داشت. از جمله نکات بسیار مهمی که درباره نت ها و همچنین کوک کردن باید بشناسید و بدانید، به شرح زیر است:
- اکتاو، به فاصله‌ی دو نت همگام متوالی، در فاصله‌ی دو نت همنام در نیم پرده بالاتر یا پایین تر اطلاق می گردد.
- همه سازها از تعداد محدودی اکتاو بر خوردار هستند.
- به خاطر داشته باشید که با بالاتر رفتن در هر اکتاو، فرکانس صدا دو برابر و در نتیجه صدا به صدایی ریزتر تبدیل خواهد شد.
- بمل و دیز از علائم تغییر دهنده صدا محسوب می شوند.
- با استفاده از بمل و دیز می توان بدون تغییر دادن نام نت صدای آن را روی خطوط حامل به شکل دیگری تعریف نمایید.
- با استفاده از علامت بمل می‌توانیم صدای نت را نیم پرده کروماتیک بالا برده و یا با علامت دیز، نیم پرده بالاتر ببریم.
- پرده واحد سنجش میان دو نت موسیقی محسوب می شود.
- به هر اندازه که تعداد پرد ه‌های میان دو نت بیشتر باشد، فاصله یا اختلاف زیر و بمی آن ها نیز افزایش خواهد یافت.
- در تئوری موسیقی غرب، فرض شده که هر اکتاو، ۱۲ نیم پرده دارد.
- گام های موسیقی گروهی از نت‌ها هستند که به صورت بالا رونده یا پایین رونده در کنار یک دیگر قرار گرفته اند.
نحوه کوک کردن ساز کالیمبا چگونه است؟
برای آن که بتوانید به کوک کردن ساز کالیمبا بپردازید، باید بدانید که در شروع کوک کردن کالیمبا، یک نت مبدا و یک نت مقصد وجود دارد. ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که نت مبدا یا مقصد چیست؟! در زیر به این موضوع پرداخته ایم:
نت مبدا، نتی می باشد که در ابتدای کار با به صدا در آوردن تیغه کنار تیونر، به گوش خواهد رسید. به عنوان مثال اگر قصد داشته باشید که تیغه را روی C4 کوک فرمایید، باید با به صدا در آوردن تیغه تیونر باید مقدار حروفی نت را C و عدد اکتاو را به صورت عدد چهار نشان دهند.
باید اشاره شود، در صورتی که تیونر مقدار دیگری را نشان دهد، آن مقدار نادرست نت مبدا و C4 نت مقصد ما خواهد بود. نت C4 به شکل معمول با نواختن تیغه میانی ساز کالیمبا (بلندترین تیغه) به گوش می رسد که در واقع مهم ترین و اساسی ترین نت برای تنظیم کردن سایر تیغه‌های ساز کالیمبا می باشد. اگر نت مقصد ما در گام های بالاتر یا پایین‌تر باشد، باید از سمت بالا به آن ضربه ای وارد نمایید تا پایین تر بیاید.
سخن پایانی:
در این مطلب سعی شد تا به بررسی نحوه کوک کردن ساز کالیمبا + آموزش آن بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت دنیای ساز مراجعه نمایید.