تعمیر و نگهداری ساز، موضوعی است که اکثر هنر آموزان به آن توجه زیادی نمی کنند. این عامل باعث می شود در درازمدت کیفیت سازها پایین بیاید و با تغییر صدای سیم ها فرد متوجه ایرادات موجود در ساز شده و در این مرحله به فکر تعویض سیم یا تعمیر ساز باشد. اما نگهداری از سازهای زهی بسیار مهم است و در بیرون آوردن صدای ساز و حفظ کیفیت بسیار موثر است. بنابراین در این مقاله از سایت دنیای سازها قصد داریم نکات کلیدی در مورد نحوه نگهداری از ساز گیتار و بررسی تاثیر آن بر کیفیت ساز و کیفیت صدای تولید شده را بیان کنیم.اغلب اوقات، گیتارها به دلیل بی توجهی یا ناآگاهی آسیب دائمی می بینند.
در اینجا برخی از موارد متداول وجود دارد که اگر گیتار به درستی نگهداری نشود اتفاق می افتد:
• آسیب فیزیکی
• صدای فرت ها
• برخورد سخت با گیتار
• فرت های متورم
• خرد شدن فرت ها
• خم شدن گردن گیتار
• خرابی چسب
• تنظیمات مربوط به مشکلات صدا
• ترک در قسمت های مختلف مانند گردن / بدنه / بالا / پشت / کناره های گیتار
• ترک در انتهای گیتار
در این مقاله، نکات ساده ای را یاد خواهید گرفت که چگونه گیتار خود را در حد نو نگه دارید و عمر آن را افزایش دهید.بسته به شرایط روش های مختلفی برای نگهداری گیتار وجود دارد.روش های اصلی نگهداری اجزای گیتار شامل هارد کیس (نوعی کیف نگهدارنده گیتار با بدنه سخت)، گیگ بگ (نوعی قاب گیتار)، پایه های گیتار و قلاب های دیواری می باشد.
برخی در محافظت از گیتار شما بهتر از بقیه هستند و راحت ترند.بسته به میزان استفاده از گیتار خود، باید گزینه ای را انتخاب کنید که با دسترسی مناسب از گیتار شما محافظت کامل کند.بالاخره گیتار برای نواختن است. مطمئناً، اگر گیتار خود را در جعبه محافظ قرار دهید و در را ببندید، از هر گونه آسیبی در امان می ماند، اما اگر این نوع محافظ مانع از برداشتن و نواختن آن شود، هیچ فایده ای برای شما ندارد.
هارد کیس ها
اگر می دانید که قرار است گیتار خود را برای مدت طولانی نگه دارید، پس حتما باید یک هارد کیس بخرید.
هارد کیس ها بهترین محافظت را برای تمام روش‌هایی که گیتار خود را ذخیره می‌کنید، ارائه می‌کنند.
از آنجایی که معمولاً بسیار سنگین هستند، به خوبی از گیتار محافظت می کنند.
هارد کیس ها نیز در محافظت از گیتار شما در برابر تغییرات آب و هوایی مانند دما و رطوبت عالی هستند.
وزن زیاد و حجم زیاد از مشکلات اصلی هارد کیس ها است. بنابراین، حمل و نقل گیتاری که درون یک هارد کیس قرار دارد دشوار است.
معمولا وقتی گیتاریست ها از هارد کیس ها استفاده می کنند، قرار نیست برای مدت طولانی از گیتار خود استفاده کنند یا به سفر بروند.بنابراین اگر می خواهید با هواپیما یا کشتی سفر کنید، استفاده از هارد کیس ها ضروری است.
هنگام خرید، مطمئن شوید که هارد کیس ها با شکل گیتار شما مطابقت دارد.
گیگ بگ
گیگ بگ برای کسانی که دوست دارند گیتار خود را هر کجا که می‌روند با خود ببرند عالی است.
همانطور که از نام آن پیداست، اگر کنسرت‌ها و برنامه‌های زنده زیادی را اجرا می‌کنید، گیگ بگ برای سبک وزن بودن و حمل آسان بسیار عالی هستند.
اگرچه آنها از گیتار و همچنین هارد کیس ها محافظت نمی کنند، اما در محافظت از گیتار شما در برابر آسیب فیزیکی بسیار خوب هستند.
با این حال، یک گیگ بگ نمی‌تواند به خوبی از گیتار شما در برابر تغییرات نامطلوب دما و رطوبت محافظت کند. پس در چنین شرایطی از نگهداری گیتار در گیگ بگ خودداری کنید.
در مورد این سوال که چه گیگ بگی بهتر است، باید بگوییم که همه مدل ها خوب هستند. گیتارها معمولاً همراه با یک گیگ بگ موسیقی عرضه می‌شوند، بنابراین بدون توجه به نوع و مدل گیتار، یکی را برای گیتار خود تهیه کنید.
پایه یا استند گیتار
برای دسترسی آسان به گیتار، استفاده از پایه های گیتار انتخاب خوبی است.
زمانی که از گیتار برای نواختن استفاده نمی کنید اما می خواهید آن را نشان دهید، می توانید از پایه گیتار استفاده کنید.با این حال، از آنجایی که گیتار کاملاً در معرض دید قرار دارد، به وضوح از آسیب فیزیکی یا تغییرات آب و هوایی محافظت نمی شود.
در مورد پایه های گیتار می توان گفت که حداقل از افتادن گیتار جلوگیری می کند و در کل گذاشتن گیتار روی استند بسیار بهتر از گذاشتن آن روی دیوار است که اغلب افراد از آن استفاده می کنند.
اگر از پایه گیتار استفاده می کنید، ممکن است با مشکلاتی مانند افتادن گیتار در صورتی که به درستی روی پایه قرار نگیرد، یا خراشیده شدن انتهای گیتار بسته به پایه ای که خریداری می کنید، مواجه شوید.
وقتی صحبت از سه پایه به میان می آید، سبک سه پایه نسبت به سه پایه های معمولی ترجیح داده می شود. آنها بهتر عمل می کنند زیرا به جای اینکه فقط از بدنه محافظت کنند، از گردن و بدنه با هم محافظت خواهند کرد.
مقاله مرتبط: تسلط بر 15 آکورد مهم گیتار برای مبتدیان
پایه های دیواری
پایه‌های دیواری گیتار شبیه پایه‌ها هستند زیرا گیتار را نمایش می‌دهند اما از آن محافظت نمی‌کنند.
مزیت پایه های دیواری نسبت به پایه های گیتار این است که فضای کمتری را اشغال می کنند. بعلاوه دیگر واقعاً لازم نیست نگران ضربه زدن کسی به گیتار باشید، که در پایه های گیتار بسیار رایج است.از طرف دیگر، پایه‌های دیواری به نوعی آزاردهنده هستند، زیرا برای نصب آنها باید روی دیوار خود سوراخ کنید.
برخلاف پایه‌های گیتار که می‌توانید آن را حمل کنید یا با خود به یک کنسرت ببرید، پایه‌های دیواری بیشتر یک راه‌حل دائمی هستند.
گیتار را عمودی رها نکنید
بیشتر گیتارها در اثر افتادن روی زمین آسیب فیزیکی می بینند.
اغلب مشاهده شده است که گیتارها به دلیل ایستادن روی زمین افتاده اند.
وقتی نواختن گیتار را تمام کردید، آن را روی دیوار یا میز قرار ندهید، زیرا ممکن است باعث فاجعه شود.
این موضوع در مورد گیتارهای گیگ بگ یا هارد کیس نیز صدق می کند، بنابراین درست است که یک گیگ بگ یا هارد کیس به عنوان یک بالشتک محافظ عمل می کنند، اما حتی با آن، اگر گیتار روی زمین بیفتد، اگر بیفتد، آسیب خواهد دید.
هنگامی که گیتار خود را در جعبه قرار می دهید، مطمئن شوید که به صورت افقی روی زمین قرار گرفته است. که اگر کاملاً روی زمین باشد، جایی برای افتادن آن باقی نمی ماند.
اگر گیتار شما در جعبه نیست، مطمئن شوید که روی پایه یا پایه دیواری قرار دارد.
قبل از نگهداری گیتار، آن را تمیز کنید
هنگامی که برای مدت طولانی با انگشتان چرب و کثیف گیتار می نوازید، سیم های گیتار و قطعات سخت افزاری گیتار به تدریج زنگ زده و فرسوده می شوند.
به همین دلیل است که همیشه باید گیتار خود را قبل از نگهداری آن تمیز کنید.
همچنین باید تخته فرت را با روغن لیمو یا انواع دیگر نرم کننده های مخصوص تمیز و نرم کنید تا از خشک شدن آن جلوگیری کنید.
برخی از گیتاریست ها از کیت گیتار Music Nomad برای تمیز کردن گیتار خود استفاده می کنند. این یک کیت 5 تکه است که شامل همه چیزهایی است که برای تمیز کردن، جلا دادن و بازیابی گیتار خود نیاز دارید.
گیتار خود را در سطح ایمن از رطوبت نگه دارید
یکی از مهم ترین فاکتورهایی که در هنگام نگهداری گیتار باید در نظر گرفت میزان رطوبت آن است.
از آنجایی که گیتارها معمولاً از چوب سخت ساخته می شوند، در معرض آسیب دائمی از سطوح بالای رطوبت هستند.
اگر گیتار شما در معرض رطوبت بیش از حد قرار گرفته باشد، ممکن است با مشکلاتی مانند خم شدن گردن، آسیب به نوک گیتار، خراش، صدای بلند، صدای فرت و غیره مواجه شوید.
رطوبت ایده آل برای گیتار چقدر است؟
سطح رطوبت ایده آل برای گیتار بین 45 تا 55 درصد است.به طور کلی، شما باید گیتار خود را در محیطی نگه دارید که سطح رطوبت نه خیلی زیاد و نه خیلی کم باشد.با این حال، مهمترین چیزی که باید به خاطر بسپارید این است که گیتار خود را در سطح رطوبت ثابت نگه دارید.سعی کنید گیتار خود را مرتباً از مکانی با رطوبت بالا به مکانی با رطوبت کم منتقل نکنید زیرا چوب گیتار به این تغییرات ناگهانی و شدید واکنش نشان می دهد.
چگونه سطح رطوبت گیتار خود را کنترل می کنید؟
شما باید مطمئن شوید که گیتار خود را در یک محیط کنترل شده با رطوبت نگهداری می کنید.توصیه می شود یک رطوبت سنج تهیه کنید زیرا یک روش بسیار ارزان و راحت برای اندازه گیری رطوبت در یک اتاق است.اگر در یک منطقه بسیار خشک زندگی می کنید، باید به فکر تهیه مرطوب کننده باشید.
مرطوب کننده هوا یک راه حل ارزان و آسان برای کنترل رطوبت در یک اتاق است.همچنین حتما گیتار خود را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید می تواند گیتار شما را خشک کند و حتی ممکن است باعث ترک خوردن چوب شود.
نور مستقیم خورشید نیز می تواند با پاک کردن رنگ، به پوشش گیتار آسیب برساند، که می تواند ظاهر گیتار را واقعا بد کند.گیتار خود را در اتاقی قرار دهید که دما در آن کنترل شده و تغییری نکندحفظ دمای مناسب برای حفظ گیتار به اندازه توجه به سطح رطوبت برای جلوگیری از آسیب دائمی به گیتار مهم است.
دمای پایین تر می تواند باعث خرد شدن فرچه ها و دمای بالاتر باعث خم شدن چوب یا ذوب شدن چسب شود.بهترین دما برای نگهداری گیتار حدود 75-65 درجه فارنهایت (18-24 درجه سانتیگراد) است.شما باید از قرار دادن گیتار خود در معرض آب و هوای بد برای مدت طولانی یا تغییرات سریع دما اجتناب کنید.وقتی هوا خیلی گرم یا سرد است گیتار خود را یک شبه در صندوق عقب ماشین رها نکنید. در عوض، آن را در اتاقی با دمای ثابت نگه دارید.
یک قانون ساده:
گیتار خود را در شرایط آب و هوایی که دوست ندارید بیرون نگذارید.
اگر این را در نظر داشته باشید، گیتار شما سالم می ماند.
سیم های گیتار را شل کنید.
سیم های گیتار صدها کیلوگرم فشار به گردن وارد می کند.
در طول مدت طولانی، این می تواند به طور جدی به گردن آسیب برساند و باعث خم شدن آن شود.
اگر می خواهید گیتار را برای مدت طولانی نگه دارید،باید سیم های آن را شل کنید.قبل از گرفتن گیتار، میخ های تنظیم را چند برید پایین بکشید.
حتماً هر چند وقت یکبار گیتار بزنید.
در پایان روز، گیتار قرار است نواخته شود. حتی اگر قصد دارید گیتار خود را برای مدت طولانی بدون نواختن نگه دارید، باید آن را بیرون بیاورید و هر از چند گاهی آن را بنوازید.
با گذشت زمان، گردن گیتار به طور طبیعی شروع به خم شدن می کند.بنابراین در صورت لزوم با کمی چرخاندن Truss Rod (میله ای است که در داخل دسته گیتارهای الکتریک و آکوستیک قرار می گیرد و برای کاهش تنش ناشی از سیم های گیتار استفاده می شود.)به جلوگیری از خم شدن گردن کمک کنید.
نکات تمیز کردن گیتار
یکی از بهترین و ساده ترین راه ها برای مراقبت از گیتار تمیز نگه داشتن آن است.کثیفی، گرد و غبار، عرق، چربی پوست، نوشیدنی های ریخته شده، دود و سایر مواد چسبنده می توانند باعث سایش زودرس پوشش ها و سخت افزار گیتار شوند.در زیر، راه‌حل‌هایی برای کمک به زیبا ماندن شما ارائه می‌کنیم.
5 نکته برای تمیز کردن گیتار:
1- تارها، قسمت گردن و قسمت پل (یک تکه چوب کوچک زیر سیم به درست نشستن آن کمک می کند) را با یک پارچه بدون پرز تمیز کنید.
2- قطعات فلزی را با یک پارچه نرم و خشک تمیز کنید. لازم نیست چیزی روی آن اسپری کنید. پاک کردن آن به تنهایی برای حفظ زیبایی کافی است.
3- انتهای سطوح چوبی - بدنه ساز - را با مواد تمیز کننده گیتار که در اکثر فروشگاه های سخت افزار موجود است تمیز کنید.
4- در نظافت سطوح چوبی به غیر از موارد ذکر شده استفاده نکنید. هرگز از شیشه پاک کن (یا هر چیز حاوی آمونیاک) یا محصولات حاوی کاغذ سنباده یا سیلیکون استفاده نکنید.
5- گیتاری را که برای مدت طولانی با مواد جلا داده شده است در معرض پلاستیک، مواد مصنوعی یا لوله های لاستیکی قرار ندهید. همه مواد فوق با پولیش ها تعامل بدی خواهند داشت.
کلام آخر
گیتار از قسمت های مختلفی تشکیل شده است. از جمله مهم ترین قطعات این ساز محبوب و پرطرفدار می توان به سیم ها، صفحه صدا، دسته یا گردن و پل خرک اشاره کرد. سایر قسمت های سازنده نسبت به این چهار مورد اهمیت کمتری دارند. ایجاد اشکال در هر یک از این چهار قسمت باعث افت شدید کیفیت و خروجی صدای دستگاه خواهد شد.