تئوری موسیقی بخش مهمی از پایه و اساس هر موسیقیدانی است!
اولا تئوری موسیقی، توانایی ما برای درک ساختار موسیقی را عمیق تر می کند. بیایید وانمود کنیم که مجبورید به زبان خارجی سخنرانی کنید. درک معنای کلمات چقدر مهم است؟ بدون داشتن درک کامل از معنا و ساختار گفتار و همه کلمات موجود در آن، ارائه سخنرانی با سرعت و عطف مناسب غیرممکن خواهد بود. تئوری موسیقی، مانند زبان، ما را قادر می سازد تا ساختار و معنای پشت یک ترکیب موسیقی را درک کنیم.
ثانیاً، تئوری موسیقی به ما این امکان را می دهد که با سایر نوازندگان به زبان مشترک صحبت کنیم. بنابراین، اگر نوازنده ویولن سل بگوید، "بیایید مدولاسیون را دراماتیک تر کنیم"، همه می دانند که به کدام بخش از موسیقی اشاره می کند.
در این مقاله میخواهیم چند کتاب مفید و حتی با شهرت جهانی را به علاقه مندان به تئوری موسیقی معرفی کنیم تا با خواندن اطلاعات کوتاه آنها و کمی تحقیق انتخاب بهتری برای مطالعه داشته باشند.
کتاب تئوری موسیقی اثر کلنل علینقی وزیری
گفته شده کلنل علینقی وزیری نخستین فرد ایرانی است که موسیقی را به صورت آکادمیک در کشور فرانسه و آلمان آموخته است. همچنین وی از اولین آهنگسازان ایرانی میباشد که تاثیر بسزایی در موسیقی سنتی ایران گذاشته است.
علینقی وزیری بین سال‌های ۱۲۶۵ تا ۱۳۵۸ زندگی می کرد و از اقدامات مهم وی ابداع علامت های موسیقی از جمله سری و کرن بوده است.
جالب است بدانید که استاد وزیری مدرس بسیاری از استادان موسیقی ایران مانند ابوالحسن صبا و حشمت سنجری بوده و چندین اثر در حوزه موسیقی تالیف کرده اما مشهور ترین اثر او کتاب تئوری موسیقی یا موسیقی نظری میباشد.
از اولین انتشار این کتاب حدود یک قرن میگذرد اما همچنان کتاب تئوری موسیقی کلنل علینقی وزیری یکی از ارزشمندترین و مفید ترین اثار درباره موسیقی است. همچنین این کتاب اولین کتابی است که در آن درباره نظریه موسیقی ایران صحبت شده است.
با اینکه تقریباً صدسال از اولین انتشار این کتاب میگذرد همچنان ارزش و اعتبار ستودنی‌ای دارد و آن را اولین کتابی می‌دانند که درباره‌ی نظریه‌ی موسیقی ایران صحبت کرده است. این کتاب تقریباً ۴۰۰ صفحه دارد و سه مبحث قواعد نت، موسیقی ایرانی و موسیقی غربی به شکل جداگانه در آن مورد بررسی قرار گرفته است.
کتاب تئوری بنیادی موسیقی اثر پرویز منصوری
میتوان گفت این کتاب یکی از رایج ترین و مشهور ترین کتاب های جامع درباره تئوری موسیقی است که توسط استاد موسیقیدان ، پرویز منصوری نوشته شده است. وی در سال 1303 در شهر همدان به دنیا آمد. برای گذراندن دوران تحصیل به تهران آمد و در هنرستان عالی موسیقی نیز درس خواند. او همچنین پس از یادگیری موسیقی نزد بزرگان آن زمان برای تکمیل دوره موسیقی به اتریش رفت.
پرویز منصوری کتاب تئوری موسیقی بنیادی را در سال 1370 نوشت و سپس توسط انتشارات چاووش منتشر شد. همانطور که گفته شد این کتاب جزو بهترین منابع در این زمینه میباشد و تعداد تمدید چاپ آن تاکنون بیش از چهل بار بوده است. همچنین در سال ۷۱به این کتاب عنوان کتاب برگزیده سال ایران داده شد.
کتاب تئوری بنیادی موسیقی بیشتر از سیصد صفحه است که بسیاری از مطالب مهم درباره‌ی موسیقی کلاسیک و قواعد آن در کتاب گنجانده شده است. اگر می‌خواهید ریشه‌های موسیقی را بهتر بشناسید این کتاب یک انتخاب عالی برای شما است.
کتاب تئوری موسیقی For Dummies اثر مایکل پیلوفر و هالی دی
کتاب تئوری موسیقی For Dummies اثر مایکل پیلوفر و هالی دی است. شما میتوانید با خواندن کتاب موسیقی For Dummies ملودی را به راحتی درک کنید، نت خوانی کنید و در نهایت شروع به نواختن کنید. کتاب Music Theory For Dummies به نحوی نوشته شده است که اطلاعات مورد نیازتان را در زمینه‌های مختلف موسیقی به شما بدهد، مانند مهارت در نگه داشتن ریتم موسیقی، خواندن نت و ساختن یک آهنگ. شاید برای شما سوال باشد که چرا موسیقی مهم است؟ کتاب موسیقی فور دامیز به افراد کمک می‌کند تا موسیقی را بهتر بفهمند.
هر‌چه بیشتر درباره‌ی تئوری موسیقی بدانید، درک بهتری از موسیقی پیدا می‌کنید و بهتر میتوانید آهنگ سازی کنید. یادگیری تئوری موسیقی مانند یادگیری خواندن و نوشتن است. مطالعات نشان داده است که آموزش موسیقی توانایی‌های کلامی کودکان و مزایای شناختی بزرگسالان را بهبود می‌بخشد.
انتظار می‌رود بازار کار موسیقی در سال‌های آینده افزایش یابد و تئوری موسیقی در حال تبدیل شدن به بخش رایج آموزش در همه سطوح است. کتاب Music Theory For Dummies دستورالعمل‌هایی را ارائه می‌دهد که برای بهره‌گیری از ملودی بیشتر از آنچه که فکرش را می‌کردید، نیاز دارید.
کتاب مبانی نظری موسیقی آلفرد اثر اندرو سورمانی، کارن سورمانی، مورتون مانوس
این کتاب آموزشی ، با کاربرد آسان و خودآموز برای پیانیست ها، گیتاریست ها، سایر نوازندگان ، خواننده ها، ترانه سراها، تنظیم کننده ها و آهنگسازان عالی است و شامل سی دی های آموزشی برای کمک به رشد گوش موسیقی شماست.
در این دوره تئوری جامع ، شما با 75 درس اصول موسیقی را یاد می گیرید، مهارت های خواندن و نوشتن موسیقی خود را در تمرینات بهبود می بخشید ، مهارت های شنیداری خود را با سی دی های آموزشی گوش تقویت می کنید و دانش خود درباره موسیقی را با گذراندن درس های این دوره افزایش میدهید. پاسخ برای تمام تمرینات، آموزش گوش و مرور برای راهنمایی بهتر و رفع اشکال شما در کتاب آمده است.
کتاب کار راهنمای تئوری و تحلیل موسیقیدان (چاپ سوم) اثر جین پایپر کلندینینگ، الیزابت وست ماروین
در این قسمت ما یک کتاب درسی تئوری عالی داریم که معمولاً در لیست های پیشنهادی دوره های موسیقی دانشگاه یافت می شود: کتاب راهنمای تئوری و تحلیل موسیقیدان. این یک راهنمای بسیار جامع برای تئوری همه چیز است که نه تنها اصول و مبانی را پوشش می دهد، بلکه به دنبال پوشش هارمونی و فرم پیچیده تر در موسیقی است.
این کتاب دارای یک بخش کار است که همراه با آن و همچنین مجموعه ای از نمونه هایی که به عنوان مرجع استفاده می شود تمرین های مفیدی را میتوانید انجام دهید. برای مثال نمونه‌هایی از موسیقی کلاسیک استفاده می‌کند، که احتمالا برای کسی که به دنبال یادگیری تخصصی تئوری پاپ یا جز است مناسب نخواهد بود، اما قطعا همچنان مفید خواهد بود.
این کتاب یک پکیج کامل از منابع تئوری و مهارت های شنیداری است که هر مبحثی را که به ترتیب در دوره کارشناسی تدریس می شود ، پوشش می دهد. کتاب راهنمای موسیقیدان در چاپ سوم خود همان نثر دانشجو پسند و تأکید بر موسیقی واقعی را حفظ کرده است که باعث محبوبیت آن نزد استادان و دانشجویان دنیا شده است.
سخن نهایی
در اینجا برخی از مشهور ترین و پرفروش ترین کتاب های تئوری موسیقی ایران و خارج از ایران را بررسی کردیم تا علاقه مندان برای انتخاب بتوانند تصمیم بهتری بگیرند. البته لازم به ذکر است کتاب های بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد که چون اسم آنها را در لیست مشاهده نمیکنید دلیل بر بد بودن آنها نیستند. ما به طور خلاصه 5 کتاب مشهور را معرفی و بررسی کردیم. شما میتوانید با توجه به خواسته خود و سبکی که علاقه مند به یادگیری آن هستید کتاب مورد نظر خود را پیدا کنید. در این لیست نام کتاب های جامع و مفید آمده که در اغلب لیست های پیشنهادی دیگر نیز وجود دارد.
اگر این مقاله را تا آخر مطالعه کرده اید مطمئنا شما انگیزه خوبی برای تبدیل شدن به یک موسیقیدان را در خود دارید و با تلاش و علاقه حتما به هدف خود خواهید رسید!